जोहान्सबर्ग (4 ऑगस्ट): आफ्रिकेतील शहरे वेगाने वाढत आहेत आणि या वाढीबरोबर संधी तसेच आव्हानेही वाढत आहेत. या पार्श्वभूमीवर “स्मार्ट सिटी” संकल्पना केवळ अत्याधुनिक तंत्रज्ञानावर आधारित न ठेवता नागरिकांच्या सहभागावर आधारित असावी, असे निरीक्षण विद्यापीठातील अभ्यासकांनी मांडले आहे.
युनिव्हर्सिटी ऑफ द विटवॉटरसँडचे रॅनी नायडू यांच्या मते, स्मार्ट सिटी म्हणजे केवळ डेटा नेटवर्क, सेन्सर, कनेक्टेड डिव्हाइसेस वापरून शहर व्यवस्थापन अधिक कार्यक्षम करणे इतकेच नाही. एक खरी स्मार्ट सिटी ती असते जी नागरिकांचे ऐकते, त्यांची गरज ओळखते आणि समावेशी विकास करते.
उदाहरणार्थ, जोहान्सबर्गमधील वेस्टबरी या उपनगरात, स्थानिक रहिवाशांनी सुरक्षेच्या प्रश्नांवरून अनेक वेळा चिंता व्यक्त केली होती. परंतु तंत्रज्ञानावर लक्ष केंद्रित करताना स्थानिक प्रशासनाने नागरिकांच्या गरजा ऐकून घेतल्या नाहीत, ज्यामुळे स्मार्ट तंत्रज्ञानाचा उपयोग फारसा प्रभावी ठरला नाही.
स्मार्ट सिटीचा हेतू म्हणजे वाहतूक, वीज, कचरा व्यवस्थापन, आणि सार्वजनिक सुरक्षा यांसारख्या सेवांचा दर्जा सुधारण्यासोबतच, समाजाच्या विकासात सहभागी होणे. पण जर नागरिकांचा सहभागच नसेल, तर स्मार्ट तंत्रज्ञान देखील अपुरे पडते.
नायडू म्हणतात की, स्मार्ट शहरांची रचना करताना तंत्रज्ञानापेक्षा माणसे केंद्रस्थानी असली पाहिजेत. शहराच्या नियोजन प्रक्रियेत नागरिकांचा थेट सहभाग असेल, तर त्यांना योग्य सुविधा, सुरक्षितता आणि सामाजिक न्याय मिळू शकतो.
वेस्टबरीसारख्या ठिकाणी, नागरिकांचे सक्रिय योगदान, स्थानिक प्रशासनाची खुली भूमिका आणि पारदर्शक संवाद यामुळे शहर व्यवस्थापन अधिक कार्यक्षम आणि न्याय्य बनू शकते.
सारांश: स्मार्ट सिटी ही केवळ डिजिटल उपकरणांच्या वापरावर आधारित संकल्पना नसून, ती लोकशाही सहभाग, सामाजिक समावेश आणि स्थानिक गरजांवर आधारित असली पाहिजे. पश्चिम जोहान्सबर्गमधील वेस्टबरी येथून हे महत्त्वाचे धडे मिळतात.
The Media Times – Unfiltered. Unbiased. Unstoppable.
The Media Times stands as a pillar of fearless journalism, committed to delivering raw, unfiltered, and unbiased news. In a world saturated with noise, we cut through the clutter, bringing facts to the forefront without agenda or compromise.From hard-hitting investigative reports to thought-provoking analysis, we cover politics, healthcare, business, technology, entertainment and global affairs with an unwavering commitment to truth. Our team of dedicated journalists and experts works relentlessly to challenge narratives, expose realities, and hold power accountable.At The Media Times, we don’t just report the news—we shape conversations, spark change, and empower the public with knowledge.
English 
Hindi